Lieve jongen, ik ga je loslaten...

Lieve jongen, ik ga je loslaten…

Wat ben ik verdrietig dat ik op dit punt ben gekomen, maar ik kan niet anders. Ik moet je loslaten, ik hou het niet meer vol, ik ben op.

Juist ik was degene die altijd zei: “Je doet alles voor je kind, want dat is onvoorwaardelijke liefde”. Betekent dit dus dat ik niet onvoorwaardelijk van je hou? Nee, dat betekent het niet. Ik hou zielsveel van jou maar ik hou niet van de dingen die je doet. De deur zal altijd voor je open staan, je bent altijd welkom, maar daar zitten vanaf nu wel voorwaarden aan. Je bent niet meer welkom als je onder invloed bent, als je gaat liegen, bedriegen, stelen, schelden, weglopen en mij bang maakt.

Ik ga niet meer de rekeningen betalen als je je auto wederom in de prak hebt gereden. Ik ga je niet meer goedpraten bij de ooms en tantes of in het dorp. Ik ga je geen slaapplaats meer geven, als je onder invloed bent. Ik ga je geen geld meer lenen. Ik laat me niet meer uitschelden door jou. Ik laat je niet meer alleen in mijn huis omdat ik bang moet zijn dat je mijn sieraden mee zult nemen….

Hoe is het toch zo gekomen? Deze vraag heb ik me zo vaak gesteld.

Dan ga ik terug in de tijd. Je was een lieve en aanhankelijke baby. Iedereen was meteen dol op jou. Je wond iedereen om je kleine vinger. Ik was dolblij met jou. Je was druk, dat wel. Je sliep steeds maar kort maar je werd er niet chagrijnig van. Je was nieuwsgierig, je zag en hoorde alles. Je was heel erg vrolijk. Als klein kind was je een brokkenpiloot maar wel een grappige brokkenpiloot. Hoe vaak jij niet ergens vanaf gevallen bent, je dingen omstootte of uit je handen liet vallen. Je was altijd ontwapenend. Jij wist al heel vroeg dat dit bij jou hoorde. Ik vond het wel ooit vervelend maar heb het je nooit kwalijk genomen, het overkwam je gewoon.

Op school ging het goed. Je bent slim en alle onrust wist je met deze slimheid goed te compenseren. Daarnaast was je dus erg gezellig en een allemansvriend. We konden nooit kiezen welke kindjes op je kinderfeestjes moesten komen en vaak genoeg nodigden we dan maar heel de klas uit!

Met je zus lag je vaak overhoop. Zij was de serieuze, de harde werker. Jij lachte overal veel meer doorheen. Haar harde werken resulteerde in prachtige schoolresultaten. Haar leven is één rechte lijn geweest naar het maatschappelijke succes dat zij nu heeft. Met haar man heeft ze een goed lopend bedrijf, prachtige kinderen, de mooie auto, de luxe vakantie, het is er allemaal. Wij zijn trots op haar. Ze heeft er hard voor gewerkt. Jullie vader is erg trots op haar. Hij herkent veel in haar van zichzelf. Dat vindt hij bij jou veel moeilijker en dat vind ik dan ook weer moeilijk (En jij ook, dat weet ik zeker).

Met je vader heb ik heel veel ruzie gemaakt over jou.

Hij wilde jou corrigeren met harde hand. Hij vond een harde leerschool de beste om tot maatschappelijk succes te komen. Zo vaak vraag ik me af of ik niet meer naar hem had moeten luisteren? Had jij het nodig gehad dat jij hardere grenzen kreeg? Was het wel goed geweest je vaak huisarrest te geven, je je telefoon in te laten leveren, je niet met je vrienden mee op vakantie te laten gaan en misschien zelfs je af en toe een corrigerende tik te geven? Ik kon het niet. Ik zag dat jij genoot van het leven, dat je het allemaal niet expres deed. Maar had jij jezelf kunnen begrenzen als ik jou beter geleerd had begrensd te worden? Ik wou dat ik toen geweten had wat ik nu weet, dan had ik het waarschijnlijk wel anders gedaan.

We hebben je verwend. We hebben het financieel altijd goed gehad. Jij hebt van jongs af aan de mooiste kleren, het duurste speelgoed en de nieuwste gadgets gehad. Het was fijn die aan jou te geven omdat je er heel erg van genoot. Je kon haast niet wachten als de nieuwste Iphone op de markt kwam, dan was je bijna dwingend ongeduldig. Toen vond ik dat schattig, duidde ik dat als jouw behoefte aan noviteiten, nu zie ik daar al je verslavingsgedrag. Wij hebben dat niet goed gedaan. Je kreeg alles, je hoefde er geen moeite voor te doen. Wij waren trots dat al ons harde werken jou de mogelijkheid gaf om je met mooie spullen te omringen. Nu zie ik dat wij jou daarmee gevormd hebben. Enerzijds hebben wij jou de quickfix geleerd, als er een probleem is dan betaal je om dat op te lossen, en anderzijds hebben wij jou geleerd dat jouw identiteit mede bepaald wordt door de mooie spullen waarmee je je omgeeft. Dit alles in een context van hoge druk want je zag je vader lange dagen maken, hard werken en daarmee maatschappelijk heel succesvol zijn. Je vader was (en is) ongenaakbaar, hij kan harde zakelijke beslissingen nemen, hij laat zich niet leiden door softe argumenten als emoties maar maakt zijn afwegingen puur zakelijk, puur cognitief. Jij spiegelde je aan hem. Jij wilde ook dat succes maar wij leerden je niet hoe je daarvoor moest werken, we leerden je alleen dat het er was. Jij voelde dus de druk om ook zo succesvol te zijn maar had geen idee hoe.

En op deze ondergrond ben jij in aanraking gekomen met cocaïne…. weet ik nu.

In je puberteit was alcohol al heel belonend voor jou. Je kon goed stappen, had veel vrienden, had altijd wel een feestje en je gaf er heel veel geld aan uit. Geld dat er toch wel was. Hoe pijnlijk is het om nu terug te denken aan de keren dat jij en ik heel hard gelachen hebben om de stomme dingen die je weer gedaan had. Dan kwam je naar beneden op zondag, na 15.00 uur, want je was pas vroeg in de ochtend thuis gekomen. Je vertelde dan schaterlachend dat je weer wist waar je scooter, het nieuwste model natuurlijk, stond. Iemand had die weer ergens gevonden en dat aan jou geappt. Jij had geen idee meer dat je op die plek geweest was. We grapten samen dat als er ooit een model kwam wat zelf naar huis kon rijden, dat jij die dan als eerste moest hebben. Ik bracht je dan naar je scooter zodat jij die weer naar huis kon rijden. Ik zei dan wel iets van: “Kijk je aub uit? Het is niet goed dat je er niets meer van weet”. Maar jouw verhalen over die avonden waren zo hilarisch en vol lol dat ik de pret niet wilde drukken. Dan hadden je vader en ik weer ruzie omdat hij het niet goed vond dat jij zo met je dure spullen om ging. ‘Gelukkig’ was hij zo druk met het werk dat hij zich niet verder bemoeide met jou.

Het feit dat je na je HAVO, die je haalde op je charme en je intelligentie, je draai maar niet kon vinden op een HBO baarde mij geen zorgen. Wel 3 keer veranderde je van richting, ook nadat termijnen verstreken waren en daar dus hoge kosten aan vast zaten, die wij zonder discussie voor jou betaalden. Ik suste de zorgen en dacht altijd: “Hij heeft zoveel charme en intelligentie, iedereen vindt hem leuk. Hij komt er wel”.

De eerste keer dat er ergens een stemmetje in mijn hoofd kwam dat het misschien wel niet goed met je ging was toen je belde vanaf het politiebureau. Je was opgepakt omdat je betrokken zou zijn bij het handelen in drugs. Ik schrok me rot maar was aanvankelijk alleen maar bezorgd hoe het met jou ging. Het was zo’n onbekende wereld voor mij. Met al je charme had je een goed verhaal kunnen vertellen. Je had blijkbaar betrouwbare vrienden, waar ik er niet een van bleek te kennen, want niemand had jouw naam genoemd en dus kwam je ermee weg. Je vader was woest. Hij schaamde zich. Zijn zoon die op het politiebureau zat! Ook toen heb ik ruzie met hem gemaakt en gezegd dat het geen zin had je te bestraffen hiervoor, je was ook al over de 20 jaar, en dat we vooral goed voor je moesten zorgen. Ik vraag me zo vaak af of het toen nog zin had gehad om harder tegen je te zijn? Hadden we de trein, waar je blijkbaar in zat en waar ik geen idee van had, toen nog kunnen stoppen?

Nu terugkijkend ging het toen voor mij zichtbaar snel slechter met je.

Misschien was het wel omdat ik het ging zien. Was het toeval dat ik vanaf toen meer in je broekzakken keek en daar zakjes in aantrof die ik nergens van kende? Ik vroeg me steeds meer af hoe jij toch ook zelf over veel geld leek te beschikken waar je niet werkte. Ik zag dat je vaak gespannen reageerde als je gebeld werd. Je was soms uren voor mij onbereikbaar en dan werd mij daarna ook niet duidelijk waar je was geweest. Je ogen gingen minder stralen. Je zag er moe, bleek en uitgeput uit. Ik hoorde van mijn vriendinnen over hun zonen maar jij leek niet meer bij hen aan te sluiten. Wat deed jij dan wel? Heel vaak heb ik geprobeerd het gesprek met je te voeren. Ouderwets met een kopje thee. Je ontweek me, je charmeerde me of je stelde me gerust. Het stemmetje in mijn hoofd is echter niet meer weg gegaan.

Ik weet niet meer vanaf wanneer het echt voor iedereen, zelfs voor mij, heel duidelijk was dat het écht mis was. Je leek ook geen moeite meer te doen om het te verbergen. De zakjes die ik niet herkende lagen op je bureau op je kamer. Je werd op rare tijdstippen opgehaald door jongens, mannen zelfs, in dure auto’s die ik niet kende en die ook niet even gezellig binnen kwamen. Je was uren en dagen weg en dan weer uren in je bed, overdag. Je was niet meer de charmante jongen. Je was chagrijnig, boos, ongeïnteresseerd. Toen oma in het ziekenhuis kwam, mijn lieve moedertje, ben je niet naar haar toe geweest. Je toonde geen interesse in mij of mijn verdriet. Je was wel op haar uitvaart maar het einde van de koffietafel heb je niet gehaald, je was ineens weg. Het deed me zeer, ik schaamde me, ik praatte je weer goed bij anderen.

En toen werd je echt agressief, zomaar uit het niks voor mij. Ik vroeg, heel terloops en ook zonder bijbedoeling, aan je waar je scooter toch was. Ik had je scooter al dagen niet meer gezien. Je ging helemaal door het lint. Je schreeuwde dat ik je met rust moest laten, dat je mijn bemoeien zo zat was, dat ik een stom mens was, een kutwijf en dat jij je eigen zaakjes wel regelde. Je gooide met de deur en liep weg. Dagen hoorde ik weer niks van je. Je vader, die dit alles gehoord had, trok een grens. Jij zou het huis uit moeten want zo werd er niet met mij om gegaan. Ik praatte op hem in dat jij het zo niet bedoelde en dat ik met jou in gesprek zou gaan. Hoe pijnlijk was het dat je weer dagen niets van je liet horen, alleen appje met een tikkieverzoek van 250 euro waar ik nog aan voldeed ook. Ik loog tegen je vader dat ik het met je uitgepraat had. Toen je een paar dagen later weer thuis was en ik je vroeg naar die scheldpartij en hoezeer mij dat geraakt had, werd je weer boos. Nog bozer. Je duwde me, ik viel en jij…. jij liep weg.

Ik zag mezelf daar op de grond liggen, ik brak niks fysieks maar wel mijn hart. Ik kon het niet meer ontkennen. Ik was je kwijt. Jij had geen respect meer voor mij. Jij voelde geen grens meer en was dus zelfs bereid mij pijn te doen en je niet om mij te bekommeren.

Er volgden weer weken waarin ik nauwelijks sliep, hartkloppingen kreeg en ik schrok als jij ineens thuis was. Ik durfde niets meer tegen je te zeggen en jij leek dat wel prima te vinden. Nu ik wat meer durfde te vertellen aan anderen over mijn zorgen over jou hoorde ik de verhalen die blijkbaar al jaren door het dorp gingen. Hoe jij al jaren gebruikt en betrokken bent bij allerlei ongure zaakjes waar ik niets van wilde weten. Men zegt mij dat ze het mij zo vaak hebben willen zeggen maar ik luisterde gewoon niet. Ik kon en wilde het niet zien.

Ik ga kapot aan schuldgevoel, ik ben angstig en achterdochtig. Als ik het nu niet anders ga doen dan ga ik er straks aan onderdoor en jij hebt daar nu lak aan, dat is mij wel duidelijk.

Ik weet, lieve jongen, dat je van mij houdt. Ik weet dat jij mij geen pijn wil doen, maar je doet het wel. Ik zie, inmiddels, dat er een monster van jou bezit heeft genomen en jij zult van dat monster moeten winnen. Ik hoor van mensen dat ik je moet loslaten en dat ga ik nu dus ook doen. Het kost mij heel veel moeite maar ik kan niet anders.

Ik hoop en ik wacht op de dag dat jij het monster kwijt bent. Dat ik weer die charmante, grappige gezellige zoon terug krijg die ik zo vreselijk mis. Ik ben alleen zo ontzettend bang dat het monster zal winnen en dat het op een dag te laat is. Ik ben zo ontzettend angstig voor de dag dat ik het bericht krijg dat jij dood bent.

Deze brief is opgesteld door jarenlang te luisteren naar moeders en hun zonen. Het is niet het verhaal van één moeder, het is het verhaal van heel veel moeders en heel veel zonen.